Son zamanlarda karşılaştığım insanların donanımlarına büyük zararlar verdiği bir hatadan bahsedeyim. Bunun geri dönüşü yok öncelikle en sonda öğrenmeniz gereken şeyi başından belirteyim o yüzden dikkatli okuyunuz.
Çoğunuz oyun oynamak için bilgisayar alıyorsunuz doğal olarak normal denilecek seviyeden daha üstün cihazlar oluyor. İşlemcisi olsun ekran kartı olsun, osu olsun, busu olsun. Bu cihazlardan birine sahip olduktan sonra yeri geliyor 10-12 saat oyun başından kalkmadığınız oluyor. Buda ara vermeksizin bilgisayarın calışması demek oluyor.
Evet buraya kadar problem yok. Oyun oynamak için alınan bir cihaz gerekiyorsa 20 saat bile continues performanslı bir şekilde çalışmalıdır. Çalışırda ama bu duruma etki edecek faktörler sizler tarafından bilgisayara emir olarak verilmezse. Nedir bu faktörler.
Bir bilgisayara zarar verebileceğiniz en büyük faktör uzun süreli "Nihai Performans" modunda bilgisayarı calıştırmanızdır. Üstelik normal modda her işlemi yapacakken sırf daha iyi olabileceğini mantık olarak düşündüğünüz için ona gereken enerjiden daha fazla enerji verip, gerektiğinden fazla efor sarfetmesini hükmedim sürekli 60 derece üstünde uzun süreler calışmak zorunda bırakıyorsunuz.
Öncelikle Nihai Performans modu nedir? Bu performans modunda;
1. İşlemci her daim %100 kapasite de calışmaktadır. Gelebilecek istekleri anında cevaplaması için aralıksız kendisini maksimum çalışır ve performans moduna geçirir.
2. Fanları agresif moda alır. İhtiyacı olmasa bile fanlar maksimuma yakın değerde calışmaya zorlanır.
3. 1. ve 2. maddedeki etkileri sağlayabilmesi için daha fazla enerji tüketir.
4. Sıcaklık değeri her daim minimum 60 maksimum 100 derece arasında genellikle 100 e daha yakın kısımdadır.
5. Her geçen süre kasa içi sıcaklık artacağı için bir süre sonra aynı doğal sıcaklık değerini koruyabilmek adına fanlara daha yüklenecektir. Eğer tozlanma gibi faktörler varsa 4-5 saat sonunda fanlarda etki etmemeye başlayacak sıcaklık her geçen süre 100 dereceye daha yakın bir noktaya ulaşacaktır.
6. Fanlar bu sıcaklıktan etkilenecek ve donanımsal arızalar yaratmaya başlayacaktır.
7. Oluşan sıcaklık CPU tarafında termal macuna zarar verecek ve termal macunun özelliğini kaybetmesine neden olacaktır.
8. GPU tarafında sıcaklık vram arızasına kadar gidebilecek bir donanım problemi oluşturacaktır.
9. etc
Nihai Performans ne zaman kullanılmalıdır?
1. Gerçekten ihtiyaç olduğunda kullanılmalıdır. Gerçek ihtiyaç nasıl anlaşılır?
a) Çok oyunculu oyunlarda oyun sırasında gecikme süresi normalken lagdaymışcasına fps droplar oluşmaya başlarsa ve bu droplar belirli aralıklarla değil devam eden sürede her daim oluyorsa.
b) Video Render gibi işlemler yapmadan önce.
c) Derleme uygulamaları ile bir yazılım derlemeden önce.
d) Stable-Difusion türü AI tabanlı uygulamaların backendlerini calıştırmadan önce.
e) Büyük boyutlarda ve ölçülerde fotoğraflar düzenlemeden önce.
2. Ne zaman Nihai Performans moduna geçilmesine gerek yoktur?
a) Oynadığınız oyunda herhangi bir sorun yoksa Nihai Moda geçmek size artı kazandırmayacak tam tersi donanımlarınızın boşuna yorulmasını sağlayacaktır.
b) 1. maddede yer alan olayların hiç birisi ortada yokken normal mod her zaman en ideal ve güvenli moddur.
Altınızda güçlü bir araba olabilir fakat güçlü bir arabanız var diye her zaman tapa gaz gidilcek diye bir kaide yoktur. Ferrarisi olan insanlar bile ancak ihtiyaç duyduklarında ve yol müsait olduğunda (gerekli şartlar karşılandığında) hızlı moda geçmektedirler.
Ferrarinin bile direksiyonunda modları kontrol edebileceğiniz bir switch vardır. Bu modlar: Ekonomi, Normal, Sport ve Sport Plus olmak üzere 4 e ayrılır. Ekonomi modunda araç her 4000 modunda otomatik vites atar. Normal modda bunu 6000 de yapar. Sport modunda 9000 devir cevirmenize izin verir fakat tüm kontrol aksanı (Dynamic Traction Control) aktiftir. Araç hafif kaymaya başlarsa otomatik gaz kesip aracı toplayacaktır. Sport Plus da ise 9.600 devir çevirir tüm kontrol aksamı kapatılır herşey tamamen sürücünün kabiliyetine bırakılır. Araç hiç bir şekilde müdahale dahi etmez yarış modu artık aktif hale gelmiştir.
İşte Nihai performans da Ferrari deki Sport Plus modu gibidir. Pilot tecrübeli değilse 2 km sonra kontrolü kaybedecek ve kaza kaçınılmaz olacaktır.
Bilgisayarlarınıza sırf kaba etiniz öyle hissetti nihai mod en iyi moddur şeklinde düşünüp zarar vermeyin. Uzun süre aynı performans da bu sayede kullanabilin.