CMK
Madde 90 (1) Aşağıda belirtilen hâllerde, herkes tarafından geçici olarak yakalama yapılabilir:
a) Kişiye suçu işlerken rastlanması.
b) Suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması olasılığının bulunması veya
hemen kimliğini belirleme olanağının bulunmaması.
(2) Kolluk görevlileri, tutuklama kararı veya yakalama emri düzenlenmesini gerektiren ve gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde; Cumhuriyet savcısına veya âmirlerine derhâl başvurma olanağı bulunmadığı takdirde, yakalama yetkisine sahiptirler.
(3) Soruşturma ve kovuşturması şikâyete bağlı olmakla birlikte, çocuklara, beden veya akıl hastalığı, malûllük veya güçsüzlükleri nedeniyle kendilerini idareden aciz bulunanlara karşı işlenen suçüstü hallerinde kişinin yakalanması şikâyete bağlı değildir.
Suçu işlerken rastlanan, yani suçüstü yakalanan faili, herkesin geçici olarak yakalama yetkisi vardır. Herkes tabiri güvenlik güçleri dışındaki sıradan vatandaşı anlatıyor.
Suç, kişi tarafından işlenilirken rastlanılan bir suç olmalıdır. Yani suç henüz işlenmiş olup, fail cürmün işlenmesinden sonra kovalanmalı veya ilgili, suç işlediğini gösteren eşya ve izlerle yakalanmalıdır. Henüz işlenmiş olan suç ile suçun işlenmesinden sonra polis veya suçtan zarar gören şahıs yahut başkaları tarafından takip edilerek veya suçunun pek az evvel işlendiğini gösteren eşya ve izlerle yakalanan kimsenin işlediği suç da, suçüstü sayılır (CMK 2/1-j).
Olayda gerçekleşmiş bulunan dış görünüş, suçun işlendiği konusunda çok kuvvetli bir suç işleme şüphesi doğurmalıdır. Fiilin kasten veya taksirle işlenmiş olması önemli değildir; sadece koğuşturulabilir olması yeterlidir.
Kaçma şüphesinin mevcut bulunması şarttır. Ancak kural olarak, bütün ağır suçlarda ve gizli işlenen suçlarda bu şüphe mevcuttur. Kaçma şüphesi ile yakalanan kişi, kimlik gösterse bile, serbest bırakılmaz.
Yine, eğer fiil soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı bir suç ise, bizim Kanunumuza göre, "şikâyet şartı gerçekleşmiş olmalıdır. Ancak, suç küçüklere veya beden ve akıl hastalarına karşı işlenmiş olursa, Kanunumuz (CMK 90/3) şikâyet şartını aramamaktadır.